W nurcie - bieżące wydarzenia, informacje, ogłoszenia

Szczegóły

Opublikowano: 22 kwiecień 2025

Beztorfowe podłoża ogrodnicze – przyjazna przyrodzie alternatywa dla miłośników roślin

Niewielu miłośników roślin domowych, balkonowych czy ogrodowych zastanawia się, skąd pochodzi ziemia doniczkowa oraz podłoża ogrodnicze, w którym rosną ich ulubione rośliny. Dla wielu osób ogrodnictwo stanowi formę kontaktu z naturą, sposób na relaks i wyciszenie, hobby lub źródło ekologicznych ziół czy warzyw.

Czy nasze uprawy rzeczywiście są przyjazne środowisku?

Czy otaczanie się roślinami doniczkowymi może przyczyniać się do niszczenia cennych ekosystemów?

Większość podłoży do roślin dostępnych na rynku bazuje na torfie, którego wydobycie powoduje całkowitą degradację torfowisk – unikalnych ekosystemów bagiennych. Po wydobyciu torfu z torfowiska pozostaje jedynie dziura w ziemi, często wypełniona wodą i zagospodarowana jako staw rybny (tzw. rekultywacja).

Bagna, czyli pełne wody torfowiska, to miejsca, w których zachodzą procesy torfotwórcze, a szczątki roślin nie ulegają rozkładowi ze względu na wysoki poziom uwodnienia i warunki beztlenowe. W wyniku tych procesów bardzo powoli, przez setki, a nawet tysiące lat, tworzą się pokłady torfu (na torfowiskach w strefie umiarkowanej torfu przybywa z prędkością ok. 1 mm na rok). Struktura torfu przypomina gąbkę, która ma niezwykłe zdolności retencjonowania wody (dobrze zachowane torfowisko to nawet w 95% woda), regulacji mikroklimatu i globalnego bilansu dwutlenku węgla poprzez magazynowanie węgla.

Osuszanie torfowisk prowadzi do degradacji siedlisk występowania rzadkich gatunków roślin i zwierząt, zaburza lokalnie, a niekiedy także regionalnie, stosunki wodne i uwalnia pod postacią CO2 zgromadzony w nich węgiel, przyczyniając się do wzmocnienia skutków ocieplania klimatu.

Każdy, kto uprawia rośliny doniczkowe, zapewne zauważył, że z czasem objętość ziemi w doniczce maleje. To nie magia, to torf, który dosłownie spala się (utlenia) i ulatnia do atmosfery w postaci gazów cieplarnianych, gdyż po przesuszeniu rozpoczyna się jego rozkład.

Torf i eko-dezinformacja

Chcąc dokonywać bardziej świadomych i przyjaznych środowisku wyborów, często sięgamy po produkty oznaczone jako "naturalne", złożone w "100% z naturalnych składników", "bio", “eko” czy „naturalnie ekologiczne”.

Choć torf rzeczywiście pochodzi z roślin i jest surowcem w pełni naturalnym, jego wydobycie wiąże się z ogromnymi stratami dla środowiska. Tym samym produkcja podłoży torfowych nie jest ani ekologiczna, ani przyjazna naturze. Ziemia do siewu i pikowania znajdująca się na grafice obok, pomimo wielu przyjaźnie brzmiących haseł znajdujących się na opakowaniu, składa się w większości z torfu.

Torf certyfikowany - wybór mniejszego zła

Na rynku dostępne są podłoża z certyfikatem “Responsibly Produced Peat” zawierające torf, który pozyskiwany jest z silnie osuszonych i zdegradowanych torfowisk, które nie mają tak wysokich walorów przyrodniczych jak niezaburzone bagna.

Wybór takich produktów to z pewnością mniejsze zło, bo nie przyczyniają się one do niszczenia cennych przyrodniczo siedlisk i utraty obecnych tam rzadkich gatunków. Jednak pod względem usług ekosystemowych dostarczanych przez torfowiska, ma on nadal poważne skutki. Bezpowrotnie tracimy podziemne magazyny węgla, znajdujące się w pozyskanym torfie (węgiel z torfu z czasem utleni się do dwutlenku węgla i wzmocni efekt cieplarniany), a także niszczymy miejsca naturalnej retencji wody, które powoli uwalniają parę wodną do powietrza w okresach suchych, łagodząc lokalnie klimat.

Żaden produkt, którego składnikiem jest torf, nie jest wyborem przyjaznym środowisku i klimatowi.

Kompost z torfem i torf z recyklingu

Uwaga! Kompost również może zawierać torf.

Wydawać by się mogło, że kompost to bezpieczny produkt niezawierający torfu. Zazwyczaj tak, ale zawsze warto zapoznać się ze składem produktu i sprawdzić, co uległo przekompostowaniu.

Firma Wokas wyprodukowała kompost ogrodniczy, który bazuje na przekompostowanym torfie służącym wcześniej jako okrywa do uprawy pieczarek. Dobrze, że torf już raz wydobyty i zużyty nie zostaje wyrzucony, ale jest wykorzystany ponownie. Liczymy jednak na to, że firma przejdzie na produkcję beztorfowych okryw do uprawy pieczarek. Szlak przeciera obecnie szwajcarska firma CORMO, która wyprodukowała beztorfową okrywę z łodyg kukurydzy. Obecnie jest ona w fazie testów.

Podłoża bez torfu, ale z węglem brunatnym

Warto zwracać uwagę nie tylko na obecność torfu w składzie podłoży, ale także na to, czym jest on zastępowany. Przykładowo, wśród produktów firmy SOBEX reklamowanych jako beztorfowe, pięć z sześciu zawiera węgiel brunatny. Choć formalnie nie jest to torf, w rzeczywistości stanowi jego znacznie starszą wersję – warstwa węgla brunatnego o grubości 1 metra powstaje z około 4-metrowej warstwy torfu, a proces ten trwa miliony lat.

Węgiel brunatny, podobnie jak torf, jest zasobem nieodnawialnym w skali życia człowieka. Jego wydobycie odbywa się metodą odkrywkową, która wiąże się z drastyczną ingerencją w krajobraz, zniszczeniem gleb, osuszeniem okolicznych terenów oraz ogromną emisją pyłów i gazów cieplarnianych. To jeden z najbardziej obciążających dla środowiska sposobów pozyskiwania surowców. Trudno więc uznać podłoża zawierające węgiel brunatny za przyjazne przyrodzie, gdyż ich produkcja wiąże się z równie poważnymi, jeśli nie większymi zagrożeniami, niż użycie torfu

“Beztorfowe” podłoża ogrodnicze SOBEX zawierające w swoim składzie węgiel brunatny:

Pieczarki, warzywa szklarniowe i torf

W Polsce aż 98% wydobywanego torfu trafia do sektora ogrodniczego i jako okrywy do uprawy pieczarek, z czego 66% wykorzystywane jest do hodowli roślin, a 32% do uprawy pieczarek. Polska jest największym eksporterem pieczarek w Europie i jednym z liderów na świecie, a ich produkcja nieprzerwanie rośnie od dziesięciu lat. Warto zaznaczyć, że do hodowli innych gatunków grzybów nie używa się torfu.

W Europie torf wykorzystywany jest również w produkcji warzyw szklarniowych, a południowa Hiszpania, będąca liderem w tej dziedzinie, korzysta z torfu pozyskiwanego m.in. w Polsce i innych krajach nadbałtyckich. W Hiszpanii znajduje się największy kompleks szklarniowy na świecie, a aż 75% jego produkcji trafia na eksport. Znaczna część warzyw dostępnych w polskich supermarketach pochodzi właśnie z tych upraw. Zamiast nich warto wybierać warzywa sezonowe pochodzące od lokalnych dostawców, tych zrzeszających się w kooperatywach spożywczych, jak tych tradycyjnie wystawiających swoje plony i przetwory na bazarach. Dzięki temu nie tylko zmniejszamy popyt na produkty, które przyczyniają się do degradacji torfowisk, ale także obniżamy ślad węglowy związany z transportem żywności.

Alternatywy dla torfu

Obecnie coraz więcej producentów oferuje wysokiej jakości podłoża beztorfowe, bazujące na kompoście i materiałach skutecznie zatrzymujących wodę w glebie. Są one pełnowartościowym zamiennikiem dla torfu i pozwalają na prowadzenie ogrodnictwa w sposób bardziej przyjazny dla środowiska.

Najczęściej stosowane składniki w tych podłożach to: substancje spulchniające (np. perlit, włókno drzewne, kokosowe, kora kompostowana), które poprawiają przepuszczalność i napowietrzenie gleby; substancje stabilizujące (np. glina palona, zeolit), które zapewniają trwałość struktury podłoża i ograniczają jego osiadanie; substancje retencjonujące wodę (np. włókno kokosowe, kompost zielony), które zwiększają zdolność podłoża do magazynowania wody, oraz substancje odżywcze (np. kompost zielony, nawozy wieloskładnikowe), które dostarczają roślinom składników pokarmowych. W zależności od przeznaczenia podłoża (np. dla roślin doniczkowych, warzyw, sadzonek, roślin kwasolubnych), proporcje tych składników mogą się różnić.

Poniższa tabela przedstawia zestawienie dostępnych w Polsce podłoży beztorfowych. Wszystkie z wymienionych w niej produktów są dostępne w sklepach internetowych, natomiast ich dostępność w sklepach stacjonarnych może się zmieniać. W wielu przypadkach istnieje możliwość odbioru zamówionych przez internet towarów w wybranym sklepie stacjonarnym.

Zdjęcie produktu	Marka	Nazwa produktu	Skład	Dostępność w sklepach
	BIOVITA	Beztorfowa ziemia uniwersalna do warzyw i kwiatów z kompostem (40L)	włókno kokosowe, kompost	produkt dostępny online
	COMPO	BIO Ziemia uniwersalna beztorfowa (40L)	włókno drzewne, kompost, kora drzewna, włókno kokosowe, nawóz organiczny	Leroy Merlin
	COMPO	BIO Kompost ogrodowy (15L, 40L)	przekompostowane zielone surowce roślinne	OBI, Leroy Merlin
	GoodHome	Podłoże uniwersalne beztorfowe (10L, 50L)	włókno kokosowe, włókno drzewne, przekompostowana kora	Castorama
	KiK Krajewscy	BIO Ziemia uniwersalna bez torfu (20L)	kora kompostowana, kompost zielony, włókno drzewne, włókno kokosowe, perlit, guano, nawóz roślinny BIO	produkt dostępny online
	KRONEN	Eko Kompost (15L, 25L, 40L)	EKOkompost ogrodowy z materiału pozyskiwanego lokalnie, szybko odnawialnego z mikroorganizma­mi i minerałami produkowany w procesie fermentacji beztlenowej, włókna drzewne Ekofibrex®	Leroy Merlin, OBI
	KRONEN	Podłoże uniwersalne do roślin ogrodowych i balkonowych bez torfu (40L)	włókna drzewne Ekofibrex® z drewna drzew iglastych, chipsy kokosowe, glinka wulkaniczna	OBI
	KRONEN	Ziemia uniwersalna bez torfu Terra Preta (5L,10L, 20L, 50L)	CO2COMPOFERM® - ekokompost nowej generacji powstaje w procesie fermentacji o zredukowanej emisji CO2 do atmosfery, ECOFIBREX® - włókna drzewne drzew iglastych, węgiel roślinny, nawilżacz, nawóz	Leroy Merlin, OBI
	KRONEN	TERRA PRETA Ziemia BIO do pomidorów bez torfu (15L)	włókna drzewne ECOFIBREX®, frakcja kokosu, przekompostowana kora drzew iglastych i inne składniki jak. np glinka, nawozy, nawilżacz, węgiel roślinny	PSB Mrówka
	KRONEN	TERRA PRETA Ziemia do zielonych roślin domowych (5L, 10L)	włókna drzewne ECOFIBREX®, frakcja kokosu, przekompostowana kora drzew iglastych i inne składniki jak. np glinka, nawozy, nawilżacz, węgiel roślinny	produkt dostępny w sklepach internetowych
	KRONEN	TERRA PRETA Ziemia balkonowa bez torfu (50L)	włókna drzewne ECOFIBREX®, frakcja kokosu, przekompostowana kora drzew iglastych i inne składniki jak. np glinka, nawozy, nawilżacz, węgiel roślinny	produkt dostępny w sklepach internetowych
	SOBEX	Podłoże beztorfowe uniwersalne (20L)	włókno kokosowe, włókno drzewne, kompost, drobna kora, piasek, mączka bazaltowa	OBI
	SUBSTRAL	Podłoże bez torfu (10L, 20L, 50L)	wieloskładnikowy nawóz rozpuszczalny w wodzie w tym naturalne mikroelementy, kompost pochodzenia roślinnego (bez odpadów domowych), nawilżacz, glinka wulkaniczna, włókna drzewne Ekofibrex®	produkt dostępny online
	Verve	Podłoże uniwersalne beztorfowe (10L, 20L, 50L)	włókno kokosowe, kora, włókno drzewne	Castorama
	Verve	Podłoże beztorfowe do pelargonii (50L)	włókno kokosowe, kora, włókno drzewne	Castorama
	Verve	Podłoże beztorfowe do kwiatów (50L)	włókno kokosowe, kora, włókno drzewne, kompost naturalny, glina	Castorama
	Verve	Podłoże beztorfowe do róż (50L)	włókno kokosowe, kora, włókno drzewne, kompost naturalny	Castorama
	Verve	Podłoże beztorfowe do kaktusów, sukulentów i bonsai (5L)	włókno kokosowe, kora, kompost naturalny, keramzyt, piasek, glina	Castorama
	Verve	Podłoże beztorfowe do kaktusów, sukulentów i bonsai (10L)	włókno kokosowe, kompost zielony i przekompostowana kora	Castorama
	Verve	Podłoże beztorfowe do domowych roślin zielonych (5L, 10L)	włókno kokosowe, kora, włókno drzewne, kompost naturalny, perlit	Castorama
	Verve	Podłoże beztorfowe do domowych roślin zielonych (5L, 10L)	włókno kokosowe, kompost zielony, włókno drzewne i przekompostowana kora	Castorama
	Verve	Podłoże do borówki beztorfowe (20L)	włókno kokosowe, kora, włókno drzewne	Castorama
	Verve	Podłoże beztorfowe do ziół (10L)	włókno kokosowe, kompost zielony, włókno drzewne i przekompostowana kora	Castorama
	Verve	Podłoże beztorfowe do cytrusów (10L)	włókno kokosowe, kompost zielony i przekompostowana kora	Castorama
	Verve	Podłoże beztorfowe do cytrusów - uprawa (10L)	włókno kokosowe, kora, kompost naturalny, keramzyt	Castorama
	Verve	Podłoże beztorfowe do warzyw (50L)	włókno kokosowe, kora, włókno drzewne, kompost naturalny	Castorama
	Verve	Podłoże beztorfowe worek do uprawy warzyw (27L)	włókno kokosowe, przekompostowana kora, włókno drzewne i kompost zielony	Castorama
	Verve	Podłoże beztorfowe do owoców i warzyw - worek do uprawy (27L)	włókno kokosowe, kora, włókno drzewne, kompost naturalny	Castorama
	Verve	Podłoże beztorfowe do trawników (50L)	włókno kokosowe, kora, kompost naturalny, piasek	Castorama
	Westland	Podłoże beztorfowe uniwersalne (35L)	Włókna drzewne, przekompostowana zmielona kora drzew iglastych, węglan wapnia	Castorama, produkt dostępny online
	Westland	Podłoże beztorfowe do warzyw (50L)	Włókna drzewne, przekompostowana zmielona kora drzew iglastych, węglan wapnia	produkt dostępny online
	Westland	Podłoże beztorfowe do kwiatów domowych (16L)	Włókna drzewne, przekompostowana zmielona kora drzew iglastych, węglan wapnia	produkt dostępny online
	WOKAS	Ziemia uniwersalna bez torfu (35L)	kompost z biomasy rolnej, kora kompostowana, włókno kokosowe, glina palona, perlit, zeolit, nawóz organiczny, nawóz wieloskładnikowy długodziałający	Leroy Merlin
	WOKAS	Ziemia do roślin domowych 100% bez torfu (5L, 10L)	kompost z biomasy rolnej, kora kompostowana, włókno kokosowe, glina palona, perlit, zeolit, nawóz organiczny, nawóz wieloskładnikowy długodziałający	Leroy Merlin
	WOKAS	Ziemia do roślin balkonowych bez torfu (20L)	kompost z biomasy rolnej, kora kompostowana, włókno kokosowe, glina palona, perlit, zeolit, nawóz organiczny, nawóz wieloskładnikowy, nawóz wieloskładnikowy długodziałający	Leroy Merlin

Odchodzenie od wydobycia torfu

Ograniczenie wykorzystania torfu w ogrodnictwie jest jednym z kluczowych działań na rzecz ochrony ekosystemów bagiennych i redukcji emisji dwutlenku węgla. Wielka Brytania, gdzie aż 79% zapotrzebowania na torf pochodzi z rynku amatorskiego, pracuje nad ustawą zakazującą sprzedaży produktów zawierających torf, a do 2030 roku zamierza całkowicie wyeliminować jego użycie w innych sektorach. Władze dodatkowo podejmują działania edukacyjne, nakładają dodatkowe opłaty na produkty torfowe i realizują wielkoskalowe projekty ochrony mokradeł, obejmujące aż 35 tys. ha.

Podobne działania podjęła Irlandia, która zamierza całkowicie wyeliminować torf z rynku amatorskiego do 2025 roku, a w pozostałych sektorach do 2035 roku. Dodatkowo do 2030 roku planowane jest zakończenie jego wydobycia na potrzeby grzewcze. Na poziomie Unii Europejskiej wprowadzono prawo zobowiązujące kraje członkowskie do ponownego nawodnienia torfowisk wykorzystywanych rolniczo – 30% ich powierzchni do 2030 roku, 50% do 2040 roku i 70% do 2050 roku, a także do opracowania strategii ochrony mokradeł.

Jako Centrum Ochrony Mokradeł zabiegamy o przyspieszenie wdrażania w Polsce rozwiązań legislacyjnych chroniących także osuszone torfowiska (choćby poprzez przygotowany przez nas w 2021 roku na zlecenie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska “Projekt strategii ochrony mokradeł w Polsce na lata 2022-2032”, który wciąż jeszcze nie doczekał się zatwierdzenia).

Działania legislacyjne są kluczowe dla ochrony torfowisk na dużą skalę w Polsce, jednak również działania oddolne, na poziomie codziennych decyzji konsumenckich, mają sens. To właśnie nasze decyzje zakupowe wymuszają na przedsiębiorstwach tworzenie bardziej zrównoważonych alternatyw i mogą znacząco przyspieszyć zmiany na rynku.

Wybierając podłoża beztorfowe, nie tylko chronimy krajowe torfowiska, ale także zapobiegamy przenoszeniu problemu eksploatacji na inne, często mniej chronione regiony świata.

Co możesz zrobić, by wesprzeć ochronę torfowisk?

• Wytwarzaj własny kompost i/lub kupuj ziemię doniczkową oraz podłoża ogrodnicze, które nie zawierają torfu.
• Zapytaj w okolicznych kwiaciarniach i sklepach ogrodniczych o dostępność ziemi doniczkowej bez torfu.
• Mów w rodzinie, w pracy i wśród znajomych o tym, że konwencjonalna ziemia doniczkowa w większości zawiera torf wydobywany z torfowisk – jednych z najszybciej zanikających ekosystemów na świecie. Zwróć uwagę, że na rynku dostępne są alternatywy bez torfu.
• Udostępnij nasz i o podłożach bez torfu.
• Jeśli pracujesz w kwiaciarni, sklepie ogrodniczym lub na giełdzie ogrodniczej, promuj podłoża bez torfu, dbaj o ich odpowiednią ekspozycję, polecaj je klientom i pilnuj, aby były zawsze dostępne w ofercie.
• Jeśli pracujesz w firmie produkującej podłoża ogrodnicze, możesz wprowadzić do swojej oferty produkty bez torfu, oparte na lokalnie pozyskiwanych materiałach. Stopniowo przestaw się na beztorfowe rozwiązania – podobnie jak mleczarnie, które wprowadzają do swojej oferty mleko roślinne.
• Jeśli zauważysz na rynku podłoże ogrodnicze bez torfu, którego nie ma na naszej liście, poinformuj nas o tym mailem przez adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. – razem możemy skuteczniej chronić torfowiska!

Szczegóły

Opublikowano: 31 październik 2024

The goal of the project was to network scientists and practitioners from different European countries to exchange knowledge, experience, and different points of view, which should facilitate and accelerate cooperation for the conservation and restoration of wetlands in Poland, other countries, and at a regional level.

The Wetland Summer School had the formula of a 7-day field trip (June 26 - July 2, 2024) of various peatlands in Podlasie. Five scientists and practitioners, top-class specialists involved in the conservation and restoration of peatlands described above, ran the School. 

We dedicated the 2024 Wetland Summer School to practitioners and researchers in the field of wetland conservation and restoration who have (or can have in the future) a significant impact on the condition of these ecosystems. Staff members of non-governmental organisations and nature conservation administration, scientists and PhD students were welcomed. We wanted them to be people who had the opportunity to use the acquired knowledge in practice. We marked the above requirements in the recruitment announcement and verified them by assessing the submitted applications. As a result, we received 44 applications, the quality of which was so high that we decided to increase the maximum number of School participants from the initially planned 20 to 25.

Call for applications

We visited, among others, the Rospuda Valley and other peatlands of the Augustów Forest, the Biebrza National Park, the Narew National Park and the surroundings of the Białowieża Forest. We travelled by bus and stayed overnight in four different tourist facilities. We spent most of our time in the field, learning about various aspects of the diversity of wetland ecosystems, their degradation processes, research methods, carrying out protective activities and assessing their effects.

The School didn't aim only at one-sided knowledge transfer but also at networking and exchanging knowledge and experiences between all participants. In the evenings, we listened to short lectures, and the School participants presented their activities (projects, research, legal issues, etc.) related to wetlands. Discussions accompanied the speeches.

During the training, 25 participants developed their knowledge of the functioning of wetland ecosystems and their role in shaping the climate, biology and ecology of the plant and animal species associated with them. They learned about the causes of their degradation and understand its effects. Training participants also learned about methods of protection and restoration of wetland ecosystems and the conditions for their implementation. 

Participants met managers of protected areas and people responsible for the implementation of the active protection program.

The team conducting the training

Wiktor Kotowski – doctor of biological sciences and professor at the University of Warsaw, Poland. Wiktor works at the Department of Ecology and Environmental Protection at the Faculty of Biology. The core of his research has been the ecological foundations of nature conservation and restoration of lowland peatlands and attempts to find ecosystem solutions when planning their protection strategies. For years, together with a group of colleagues from his research group, he has been fascinated with discovering the potential of the functional ecology workshop - based on the analysis of the functional characteristics of species and their diversity in biocoenosis. He researches the stability and resistance of low peat bogs to climate change (MIRACLE project), the conditions of peat-forming processes and the possibilities of their restoration in the context of mitigating climate warming (RePeat project), as well as the role of riverside wetlands in water purification and preventing eutrophication of rivers in agricultural catchments (project CLEARANCE). Since 2002, he has been a founding member and a member of the association's board of the Wetlands Conservation Centre.

Łukasz Kozub – doctor of biological sciences. Łukasz is a graduate of the Interfaculty Environmental Protection Studies at the University of Warsaw, Poland. He works at the Department of Ecology and Environmental Protection at the Faculty of Biology. Professionally, he deals with the ecology of non-forest vegetation (peat bogs, meadows, grasslands), biodiversity and the factors shaping it, nature protection (with particular emphasis on active nature conservation methods), ecosystem restoration and its ecological foundations. Since 2010, he has been a member of the management board of the Wetlands Conservation Centre.

Dominik Henrik Zak – professor. Dominik works at the Department of Ecoscience – Catchment Science and Environmental Management at the Aarhus University, Denmark. He is also a guest scientist at the Leibniz-Institute of Freshwater Ecology and Inland Fisheries in Berlin, Germany. He has 20 years’ experience in freshwater-related environmental research, land use change and restoration. He is strongly dedicated to interdisciplinary research integrating biology, ecology, microbiology and hydrochemistry across aquatic and terrestrial systems. His knowledge extends to a range of biogeochemical processes, matter fluxes and nutrient dynamics in wetlands concerning the cycles of phosphorus, nitrogen, carbon, sulphur and iron. This includes work at various spatial and temporal scales – from micro-zones in laboratory microcosms to large-scale field sampling campaigns in lakes, peatlands and river networks. The aim is to help to mitigate human impacts, conserve vital resources and decelerate detrimental anthropogenic global change more efficiently. 

Mariusz Lamentowicz – professor. Mariusz is the head of the Climate Change Ecology Research Unit at the Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland, studying past environmental changes and present global change processes. He used to work on the material from wetlands of the different parts of the World – Siberia, Central America, Amazonia, Switzerland, Czech Republic, China, Japan as well as recently Latvia, Lithuania and Estonia. Mariusz is a leading expert in peatland palaeoecology and testate amoebae (Protista) – single-celled organisms. He is an expert in testate amoebae (Protista) – single-celled organisms, which have complicated systematics, and thus it is extremely important to collaborate with scientists involved in the morphology and taxonomy of amoebae, as well as molecular biology. His important achievement is an initiation of multidisciplinary research on the impact of climate change on peatlands by the integration of monitoring, experiment and paleoecology. Such a simultaneous combination of research on peatlands did not exist previously in CE Europe and it is very rare in the world. Interdisciplinary research was possible due to the establishment of the international research team and then his team at AMU – Climate Change Ecology Research Unit. His research interests are focused on ecology and long-term ecology of wetlands with a special focus on ​climate change. His is applying the experimental and palaeoecological approaches to better understand the present and past global change. Current projects synthesise historical geography and archaeology with palaeoecological perspectives.

Michał Korniluk – doctor of biological sciences, naturalist and ornithologist. Michał completed his PhD at the Museum and Institute of Zoology of the Polish Academy of Sciences. His main research interests focus on behavioural ecology, especially in the habitat selection processes, bird mating systems and migration. He serves as a member of the management board of the Natura International Polska Foundation, where he is also responsible for scientific and monitoring activities. He participated in the preparation and implementation of numerous projects regarding the protection of waders. Currently, he works on the LIFE project "Implementation of the National Program for the Protection of Great Snipe in Poland - stage I", in which he is responsible for coordinating research, purchasing land and actively protecting the habitats of waders. On behalf of the Polish Society for the Protection of Birds, he coordinates the monitoring of the great snipe in Poland as part of the Polish Bird Monitoring carried out by the Chief Inspectorate of Environmental Protection.

The participants

Among the 25 training participants, we had 13 scientists (Warsaw University of Life Sciences, Jagiellonian University, University of Łódź, Adam Mickiewicz University in Poznań, University of Greifswald, Thuenen Institute for Climate Smart Agriculture, Tallinn University of Technology, Ss. Cyril and Methodius University, University of Lisbon, Michigan State University), 7 representatives of NGOs (Wetlands Conservation Centre, Polish Society for the Protection of Birds, Succow Foundation, Greifswald Mire Centre, Frankfurt Zoological Society, UNDP Ukraine, Constructed Wetland Association), and 5 employees of nature protection administration (General Directorate for Environmental Protection, Regional Directorate for Environmental Protection in Gdańsk, Regional Directorate of State Forests in Poznań, Chornobyl Radiation and Ecological Biosphere Reserve, Donauauen National Park).

The project was financed by the Climate Fund of the Federal Ministry of Foreign Affairs of the Federal Republic of Germany.

Photos from the 2024 edition of the Wetland Summer School: